* Porady: bezpieczeństwo * Tekst przeczytasz w: 5 minut * Autor: dr Anna Skwarek

Trwałe tatuowanie wykonywane jest głównie dla celów estetycznych lub też ze względów medycznych. Istnieją różne typy tatuaży kosmetycznych, które są stosowane w różnych obszarach ciała, takich jak oczy, policzki, usta czy też brwi. Ich celem może być również kamuflowanie objawów chorób  dermatologicznych, takich jak bielactwo, łysienie czy blizny chirurgiczne. Dodatkowo, trójwymiarowe tatuowanie sutka wykonywane jest również jako ostatni etap w procesie rekonstrukcyjnej operacji piersi.

Praktyka tatuaży dotyczy głównie młodzieży i młodych dorosłych, ale z czasem zyskała popularność we wszystkich grupach wiekowych. Częstość występowania tatuaży różni się znacznie w różnych regionach świata i nie ma oficjalnych danych wskazujących na procent globalnej populacji z tatuażami. Według badań przeprowadzonych przez portale statystyczne, około 30% Amerykanów ma tatuaże.

Wraz ze wzrostem częstości tatuowania rośnie liczba działań niepożądanych, które są często zgłaszane przez lekarzy, ale są mniej znane opinii publicznej. Zwykle działania niepożądane nie zagrażają życiu, ale mogą znacząco wpływać na jakość życia i powodować trwałe następstwa. Niektóre badania wykazały, że odsetek niepożądanych reakcji skórnych po zabiegu tatuowania wynosi aż 67%. Najczęściej stosowanym kolorem w tatuażach jest czarny, ale działania niepożądane częściej występują w odpowiedzi na czerwony atrament.

Atramenty to zawiesiny zawierające sole metali i związki organiczne w płynnym podłożu, takim jak woda, alkohol i gliceryna. W przeszłości atramenty były bogate w sole metaliczne, takie jak siarczek rtęci, który był odpowiedzialny za wiele niepożądanych reakcji. Obecnie komponenty te są nadal obecne, ale w mniejszych ilościach. Składniki różnią się w zależności od koloru atramentu. Atrament czarny zawiera tlenek cynku i węgiel; biały atrament zawiera węglan ołowiany, dwutlenek tytanu, siarczan baru i tlenek cynku; czerwony atrament zawiera siarczek rtęci, związki kadmu, sole żelaza i barwnik organiczny; brązowy atrament i żółty atrament zwierają związki chromu, niebieski atrament składa się z błękitu kobaltowego, związków kobaltu; fioletowy atrament zawiera fosforan amonu i manganu, sole glinu. Obecnie wiele z tych składników jest zastępowanych przez mniej szkodliwe.

Większość składników stosowanych w stałych tatuażach jest toksyczna, mutagenna lub rakotwórcza. W rezultacie działania niepożądane mogą wystąpić z szeroką gamą różnorodnych objawów, które mogą pojawić się natychmiast lub lata po umieszczeniu tatuażu.

Niekorzystne reakcje skórne mogą występować w różnej postaci, w tym obrzęku, reakcji alergicznych, swędzenia, miejscowego bólu, rumienia, krwawienia, powstawania grudek, intensywnego bólu i, rzadko, nowotworów. Ponadto tymczasowe tatuaże oparte na hennie mogą powodować ostre reakcje alergiczne, które prowadzić mogą do depigmentacji, blizn przerostowych lub cięższych zmian. Reakcje te można podzielić na pięć grup: zapalną, zakaźną, estetyczną, estetyczną i różne.

Nieoczywiste powikłania tatuażu

Alergia na słońce

Najczęściej pierwszym objawem jest wysypka i swędzenie skóry w czasie ekspozycji na słońce. Więc jeśli jesteś na zewnątrz i pojawiają się opisywane zmiany, możesz mieć alergię na słońce.

Kiedy prawdopodobnie się pojawi: ta reakcja może wystąpić za każdym razem, gdy promienie słoneczne działają na tatuaż.

Oznaki alergii na słońce: ten typ alergii może pojawić się w ciągu kilku minut od wyjścia na słońce lub kilka godzin później po ekspozycji na działanie promieni słonecznych. Możesz podejrzewać alergię na słońce, jeśli zauważysz któryś z poniższych objawów:

• Obrzęk i zaczerwienienie wokół tatuażu

• Swędząca wysypka z malutkimi guzkami lub pęcherzykami

 Jak reagować? Możesz zapobiec wysypce, chroniąc skórę przed słońcem. Aby chronić swój tatuaż i skórę, dermatolodzy zalecają:

• zastosuj filtr przeciwsłoneczny 15 minut przed wyjściem na zewnątrz. Aby uzyskać ochronę, której potrzebujesz, użyj kremu przeciwsłonecznego, którego wartość SPF wynosi 30 lub wartość ta jest wyższa. Krem powinien również charakteryzować się szerokim spektrum działania i odpornością na wodę. Należy zastosować krem przeciwsłoneczny na całą skórę, która zostanie odsłonięta podczas przebywania na zewnątrz.

• zakryj tatuaż przed wejściem na zewnątrz. Aby sprawdzić, jak dobrze Twoje ubranie ochroni skórę, przytrzymaj ubranie pod źródło światła. Jeśli nie widzisz światła przez tkaninę, odzież zapewnia dobrą ochronę przeciwsłoneczną. Dermatolodzy nadal zalecają stosowanie kremu przeciwsłonecznego na całą skórę, która będzie eksponowana na działanie światła nawet wówczas gdy będziesz osłaniała skórę odzieżą.

• szukaj cienia. Pobyt w cieniu jest prostym sposobem na zmniejszenie ekspozycji na słońce.

Oparzenia w trakcie badania rezonansem magnetycznym

Jeśli masz tatuaż lub makijaż permanentny, koniecznie powiedz o tym fakcie technikowi przed badaniem rezonansem magnetycznym właśnie ze względu na ryzyko rozwinięcia objawów oparzenia w trakcie badania. Czasami tatuaże mogą obniżyć jakość obrazu MRI.

Kiedy prawdopodobnie się pojawi:  na szczęście powikłanie to występuje bardzo rzadko. Dotychczas w piśmiennictwie udokumentowano kilka przypadków osób, u których rozwinęło się oparzenie na wytatuowanym obszarze skóry, podczas rezonansu magnetycznego.

Objawy reakcji: najczęściej objawy są słabo wyrażone a przebieg powikłania będzie prawdopodobnie łagodny. Zgłoszono jednak też kilka poważnych oparzeń.

Jeśli masz niewielkie oparzenia, możesz obserwować:

• ból

• zaczerwienienie

• obrzęk

Jak reagować? Jeśli masz tatuaż lub makijaż permanentny, możesz wykonywać rezonans magnetyczny. Ale koniecznie powinnaś pamiętać o podjęciu działań, które mogą pomóc w zapobieganiu oparzenia:

• powiedz technikowi, który wykonuje rezonans magnetyczny, że masz wytatuowaną skórę lub makijaż permanentny.

• poproś technika, aby przerwał rezonans magnetyczny, jeśli czujesz pieczenie, swędzenie lub kłucie w obszarze tatuażu lub makijażu permanentnego podczas rezonansu magnetycznego.

Powiększenie węzłów chłonnych

Naukowcy odkryli, że atramenty używane do tworzenia tatuaży i makijażu permanentnego mogą rozprzestrzeniać się w organizmie, powodując długotrwały obrzęk w pobliskich węzłach chłonnych.

Kiedy prawdopodobnie się pojawi: gdy barwnik umieszczany jest głęboko czyli na granicy naskórka lub skóry właściwej, gdzie znajdują się drobne naczynia chłonne. Ich drogą cząsteczki barwnika wędrują do węzłów chłonnych. Elementy te wyzwalają odpowiedź immunologiczną, której objawem jest właśnie powiększenie węzłów chłonnych.

Objawy reakcji: obrzęk czyli powiększenie węzłów chłonnych, znajdujących się zwykle w pobliżu tatuażu. Największe grupy węzłów chłonnych znajdują się w szyi, w dołach pachowych i okolicy pachwin.

Jak reagować? Jeśli obserwujesz długotrwałe powiększenie węzłów chłonnych po wykonaniu tatuażu, dermatolodzy zalecają:

    Zgłoś się do swojego lekarza podstawowej opieki, aby wykluczyć inną możliwą przyczynę powiększenia węzłów. Ich powiększenie może być również oznaką infekcji lub innego problemu zdrowotnego.

Rozwinięcie innych chorób skóry

Tatuaż może w pewnych warunkach wywołać choroby, takie jak łuszczyca lub egzema, które najczęściej lokalizują się w lub wokół tatuażu.

Kiedy prawdopodobnie się pojawi: jeśli jesteś nosicielką lub nosicielem genu łuszczycy, wykonanie tatuażu może wywołać pojawienie się choroby po raz pierwszy lub spowodować nasilenie choroby już istniejącej. Łuszczyca najczęściej ujawnia się w ciągu 10 do 20 dni od wykonania tatuażu. W niektórych przypadkach może ujawnić się jeszcze wcześniej bo już trzy dni po implantacji tuszu. Czasami pojawia się po latach. Również inne choroby skóry mogą pojawić się w obszarze lub wokół tatuażu. Lista jest niestety dosyć długa.

Inne choroby skóry, które możesz obserwować wokół lub też w obszarze samego tatuażu:

• egzema

• keloid

• liszaj płaski

• sarkoidoza

• bielactwo

• blizna przerosła

• rak – podstawnokomórkowy, kolczystokomórkowy a nawet czerniak

Jak reagować?

    Jeśli masz tendencję do tworzenia blizny przerostowej lub bliznowca albo kiedykolwiek miałeś takie zmiany, to ryzyko powstania takich zmian w miejscu tatuażu jest dużo większa niż w przypadku osób, które takich zmian nigdy nie miały. Blizny mogą zepsuć wygląd twojego tatuażu.

    Jeśli już pojawiła się blizna lub inne objawy choroby skóry, umów się na wizytę u doświadczonego dermatologa lub chirurga, chirurga plastyka, który może zminimalizować wielkość blizny, zdiagnozować chorobę skóry i opracować plan jej leczenia.  

Tatuowanie ciała jest procedurą inwazyjną i powinnaś powinni być tego świadoma. Informacje na temat wszystkich aspektów tatuażu powinny być obowiązkowo przekazywane przez osobę wykonującą procedurę. Pamiętaj, że na wykonanie tatuażu powinnaś podpisać świadomą zgodę, podobnie jak w zabiegach estetycznych. A więc powinnaś być dokładnie poinformowana także o ryzyku potencjalnych powikłań. A jeśli już zaobserwujesz jakiekolwiek powikłania zawsze  szukaj pomocy u doświadczonego lekarza. Najczęściej są to delikatne powikłania ale zdarzają się również ciężkie wymagające nawet leczenia chirurgicznego, np. przeszczepienia skóry. A więc nie bagatelizuj niebezpieczeństwa procedury inwazyjnej, jaką jest także tatuaż.

dr Anna Skwarek

https://www.znanylekarz.pl/anna-skwarek-2/lekarze-wykonujacy-zabiegi-medycyny-estetycznej/warszawa

#tatuaż #powikłaniapotatuażu #alergianabarwniktatuażu #chorobyskóry #powikłaniatatuażu #zdrowiiuroda #barwnikiwtatuażu #laseroweusuwanietatuażu